منو
اسب‌های کردی را به‌خاطر ظاهر زیبایی که دارند می‌شناسند. اجداد آن‌ها به «نسایی» معروف هستتند. «نسایی» نام جلگه‌هایی است که این اسب‌ها در آن جا پرورش پیدا کرده‌اند. اسب‌های کرد به تغذیه کمی نیاز دارند و به استقامت بالا مشهور هستند. به‌طوری که در نواحی سرد کوهستانی از این اسب‌ها برای عبور از مناطق صعب العبور و امداد و نجات به‌جای وسایل نقلیه دیگر استفاده می‌شود. نژاد اسب کردی یکی از نژادهای باارزش و اصیل ایرانی است که در دنیا نیز بسیار مشهور شده است.
اسب خزر که آن را با نام‌هایی همچون «اسبچه خزر» و «اسب کاسپین» می‌شناسند، بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد و نه‌تنها در ایران، بلکه درجهان به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین اسب‌های دنیا شناخته می‌شود. جالب است بدانید کارشناسان، نژاد این اسب را به دوران قبل از تاریخ نسبت می‌دهند و ادعا می‌کنند استخوان‌های اجدادشان را در کنار حیوانات منقرض شده‌ای مانند دایناسور‌ها پیدا کرده‌اند. نژاد اسب عرب نیز با وجود قدمت زیاد آن، به نژاد اسب خزر برمی‌گردد.
در تاریخ کشور ما نیز این اسب حضور پر رنگی دارد و پادشاهانی مثل داریوش وکوروش هخامنشی با بستن این اسب به ارابه به شکار می‌پرداختند. تا سال‌های زیاد، افرادی گمان می‌کردند این اسب منقرض شده است؛ اما بعدها مشخص شد در منطقه خزر شهر آمل تعدادی از این نژاد خاص هنوز پرورش پیدا می‌کنند.
اسب عرب یا اسب اصیل در زمره نژادهای اسب سبک جهان است و به منطقه خاور میانه تعلق دارد. دلیل نام‌گذاری این اسب ایرانی به اسب عرب، به این دلیل است که در گذشته کشور ما بسیار پهناور بوده و کشورهای عربی کنونی نیز جزو خاک ایران محسوب می‌شدند.
اسب‌های عرب را از روی شکل سر و دم بلند آن‌ها می‌توانید تشخیص دهید. این اسب‌ها در گذشته توسط بازرگانان یا به‌خاطر جنگ به نقاط دیگر جهان راه پیدا کردند. اسب عرب را به‌خاطر سرعت، فرمان‌پذیری و قدرت تحمل بالایی که دارد، با اسب‌های نژاد دیگر آمیزش می‌دهند تا این ویژگی‌ها به نژادهای دیگر نیز منتقل شود. از دیگر ویژگی‌های اسب عربی به هوش سرشار، حساسیت، زیرکی و خون‌گرم بودن آن می‌توان اشاره کرد.
اسب قره باغ که آن را جزو اسب‌های باستانی ایران می‌دانند، از لحاظ ویژگی‌های ظاهری و ژنتیکی نسبت به سایر اسب‌های ایرانی وضعیت مناسب‌تری دارد؛ اما به‌عنوان نژاد اسب ایرانی تاکنون ثبت جهانی نشده است. این اسب‌ها در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند، جثه‌ای متوسط دارند و عضلات آن‌ها متناسب با زندگی در شرایط کوهستانی است. از اسب‌های قره باغ در ورزش‌های چوگان، کالسکه‌رانی و آموزش سوارکاری به کودکان و نوجوانان استفاده می‌شود.
اسب‌های تالشی به‌خاطر مقاومت بالایی که از خود نشان می‌دهند، در مسیر‌های سراشیبی از آن‌ها استفاده می‌شود. مردم تالش برای انجام کار‌های خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. شاید برایتان جالب باشد بدانید در فصولی از سال که نیازی به وجود اسب‌ها نیست و محلی برای نگه‌داری و تمرین دادن آن‌ها وجود ندارد، مردم آن‌ها را در شالیزارها آزاد می‌کنند و تعداد زیادی از این اسب‌ها بعدها بر‌اثر تصادف جانشان را از دست می‌دهند.
این اسب همان‌گونه که از نامش پیدا است، در منطقه سیستان و بلوچستان زندگی می‌کند؛ ولی به‌خاطر سهل‌انگاری‌های صورت گرفته در معرض انقراض قرار دارد و تنها تعداد کمی از آن در مرز‌های سیستان و بلوچستان باقی مانده است. اسب‌های سیستانی بر‌خلاف سایر نژادهای اسب ایرانی، خون سرد هستند. آن‌ها عضلاتی قوی و توانمند و وزنی سنگین داشته و آرام، صبور و فرمان‌بردار هستند. از اسب بلوچ برای کارهایی مثل بارکشی و مراسم‌های محلی سیستان و بلوچستان استفاده می‌شود.
اسب‌های دره شوری یکی از زیبا‌ترین و با‌اصالت‌ترین اسب‌های ایرانی هستند. اسناد تاریخی نشان می‌دهند که اولین بار عشایر و اقوام بیابان‌گرد آن‌ها را رام کرده‌اند. این اسب‌ها، حاصل آمیزش مصنوعی و طبیعی اسب‌های فلات ایران هستند. اسب‌های دره‌شوری به‌خاطر دم برافراشته و زیبایشان مشهور هستند و اسب موردعلاقه سوارکاران محسوب می‌شوند.
اسب ایرانی ترکمن، یکی از اسب‌های محبوب در طول تاریخ کشورمان است و پادشاهانی مثل داریوش هخامنشی از علاقه‌مندان به این نژاد اسب ایرانی بوده‌اند. بعضی کتاب‌ها نوشته‌اند سپاه داریوش هخامنشی بیش از سی هزار راس اسب ترکمن داشته است.
نژادهای اسب ترکمن را در سه گروه جای داده‌اند:
یموت نام کوچ نشینانی است که جزو طایفه ترکمن‌ها بودند. مردم ترکمنی که ساکن شهرهای گنبد کاووس، آق قلای بندر ترکمن و گمیشان هستند، طایفه کوچ نشینان ترکمن را تشکیل می‌دهند. آن‌ها در زمان کوچ برای عبور از مناطق صعب العبور، نیازمند اسب‌هایی قدرتمند بودند. بنا‌براین اسب‌های ترکمن را با اسب‌های عرب و فلات ایران آمیزش دادند. به‌گونه‌ای که برخی از ویژگی‌های اسب عرب را به‌وضوح در نژاد یموت اسب‌های ترکمن می‌توان دید. اسب‌های یموت خود در دو تیره «یمر علی» و «گتمن» جای می‌گیرند.
در گذشته کشور ایران بسیار پهناور بوده و ترکمنستان امروز نیز بخشی از خاک کشور ما بوده است. نژاد اسب‌های آخال تکه نیز در روستایی در دل کویر با نام آخال به وجود آمده‌اند. ازاین‌رو، این نژاد اسب را اصالتا ایرانی می‌دانند. آخال تکه علاوه بر ایران، در کشور‌هایی مانند روسیه و ترکمنستان نیز پرورش پیدا می‌کند.
این نژاد اسب‌ها حاصل آمیزش اسب‌های سیلمی عرب با اسب‌های مادیان آخال تکه هستند. اسب‌های نژاد چناران ویژگی‌هایی دارند که در کمتر نژادی می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید. آن‌ها سازگاری بالایی در شرایط سخت از نظر آب و هوایی، بیماری، تغذیه و… از خود نشان می‌دهند. از لحاظ رفتاری، بیشترین میزان شباهت را به اسب‌های عربی دارند. اسب‌های نژاد چناران همچنین یکی از مشهور‌ترین اسب‌های سوارکاری در آسیا محسوب می‌شوند. دیر بالغ بودن، ویژگی مشترک تمام اسب‌های ترکمن است و نژاد چناران نیز از این قائده مستثنی نیست. همچنین اسب‌های نژاد چناران عمر مفید و ورزشی بالاتری نسبت به اسب‌های یموت و آخال تکه دارند و بهترین گزینه برای رشته سوارکاری محسوب می‌شوند.
